Linux Masaüstü ve Android Mobil işletim sistemlerinde root yetkisi nedir? Ne işe yarar? Avantajları ve dezavantajları nelerdir?
Konuya başlamadan önce root nedir? Ne işe yarar? Root olmak zorunda mıyım? gibi sorulara cevap vermeye çalışalım.
Root İngilizce bir kelime olup kök anlamına gelmektedir. Şimdi linux te bu root yani kök ne işimize yarayacak öğrenelim. Herhangi bir Linux dağıtımını bilgisayarınıza kurdunuz, şimdi siz kurmuş olduğunuz sistemin sadece yöneticisi oldunuz. Yani buna bir örnek verirsek şirketin sadece genel müdürü oldunuz. Ama henüz patron değilsiniz! Patron ise o şirketin sahibidir. Malum tüm yetki patron da. Buraya kadar anlaşılmıştır umarım.
Şimdi ikinci bir örnek vereyim Mobil cihazları bilirsiniz, bazı uygulamalar root yetkisi ister yani sistemde root olmazsanız o uygulama kurulsa bile işlem yapamazsınız. Kurulan uygulamanın sistemin kök dizinine ulaşımı gerekeceginden ve sizde de bu yetki olmadığından uygulama maalesef bir anlam ifade etmemektedir.
Masaüstü ve Mobil cihazlarda mantık aynıdır. Her iki işletim sistemleri Linux tabanlıdır. Sistemde root yetkiniz yoksa kısıtlı bir yönetici olursunuz.
Sonuç olarak Mobil işletim sistemlerinde sınırsız yetkiye sahip olmak için root olmak gerekmektedir. Root olan kullanıcı işletim sistemine tamamen hakim olur. Bir diğer tabirle köküne kadar kullanır.
Root yetkisine sahip olduğumuzda, ne işimize yarayacak? Ne gibi avantajları yada dezavantajları olacak konusuna gelelim.
Masaüstü Linux işletim sistemlerinde, Root yetkisine sahip yönetici kendisine verilen sınırsız yetki ile sistemin patronudur. Artık diğer kullanıcıların sistemi nasıl kullanacaklarına ilişkin bir takım yetkiler yada kısıtlamaları belirler. (X kullanıcısına internete girme yetkisi vermez, Y kullanıcısına verir gibi) Sistem klasorlerinde istediği değişikliği yapar. Sistemi günceller, sistemde kurulu olan bütün programları kaldırır yerine başka programlar kurar vs…
Mobil işletim sistemlerinde de durum aynıdır. Cihazınız rootlu ise sistemde kurulu gelen ancak devre dışı bırakamadığınız yada kaldıramadığınız bütün uygulamaları kaldırıp istediğiniz uygulamayı kurarsınız. Herşeye müdahale edersiniz.
Buraya kadar herşey tamam. Hemen cihazda root olayım diye düşünüyorsanız bir takım riskleri de beraberinde göze almanız gerekiyor. Mobil cihazlarda root yetkisi veren uygulama güvenilir mi? Bu çok önemli! Patron olacağım derken şirketin anahtarını hırsızlara verme durumuyla karşı karşıya kalabilirsiniz.
Root uygulamasının mutlaka güvenli olması gerekmektedir. Diğer bir sorun da mobil cihazlarda root islemi cihazın garantisini devredışı bırakıyor. Siz cihazı eski haline getirerek bunun farkedilmeyecegini düşünüyorsanız kesinlikle yanılıyorsunuz.
Bunu lütfen dikkate alın!
Topladığınız masaüstü bilgisayarınızda garanti donanım üzerinden olduğu için sıkıntı olmaz. Linux masaüstü ortamlarında root işlemi bilgisayarınızı garanti dışı bırakmaz. Sistemi çökertseniz bile yeniden bir işletim sistemi kurarsınız.
Sonuç olarak gerek masaüstü gerekse mobil cihazlarda sistemde root olmak istiyorsak mutlaka o sisteme ait bilgimiz olmalıdır. Sistemde yeni olan kullanıcılar için önerilmez.
