Büyük Hun İmparatorluğu

Hunlar günümüzün Moğolistan bölgesinde, Çin’in kuzey batısında yaşamıştırlar. Teoman kendi kabilesi ve çevre kabilelere liderlik yaptı ve zamanla güçlenerek bölgede var olan bütün Hun’ları tek bir çatı altında toplayıp bir araya getirdi, M.Ö 220 yılında Büyük Hun İmparatorluğu’nu kurdu. Büyük Hun İmparatorluğunun başkenti ÖTÜKEN’dir. Dil olarak Hun Türkçesi konuşan Büyük Hunların din anlayışı Tengriciliktir.

Türkleri yani Hunları tarih sahnesine çıkaran Teoman, Hunların bilinen ilk imparatorudur.

Hunların en büyük imparatoru Mete’dir. Mete liderliğinde ki ordular Çin’e saldırarak Çinlileri M.Ö 214 yılında çin seddini inşaa etmek zorunda bıraktı. Mete ipek yoluna hakim olmak için Çin ile savaşlar yapmıştır ve bu savaşların sonunda Çin’i vergiye bağlamıştır. Hunlar Mete’nin yaşadığı devirde Sibirya, Çin Denizi, Japon Denizi ve Hazar Denizi arasında kalan tüm topraklara hakim olmuşlardır. Bu kadar büyük güce ulaşan Büyük Hun İmparatorluğu, Çin’i topraklarına katmayarak vergiye bağlamıştır. Hunların Çini vergiye bağlamasının nedeni olarak Hunlar’ın Çin’in kalabalık nüfusu karşısında kendi kültürlerini kaybetmekten korkmaları olarak bilinir.

Büyük Hun İmparatorluğu Zayıflama

Bölgede en büyük güç haline gelen Büyük Hun İmparatorluğu ilerleyen zamanlarda Çin ile iyi ilişkiler içerisine girerek Çinli prensesler ile evlendiler. Bu evliliklerden kaynaklı Hun sarayının içinde rahatça hareket kabiliyeti kazanan Çinli prensesler ve prensesler ile birlikte gelen diplomatlar kendi çıkarları doğrultusunda faaliyetler yürütmeye başlamışlardır. Tüm bu yaşanan gelişmelerin ardından, Hunlar hakkında bilgi edinen Çinliler, Büyük Hun İmparatorluğuna karşı akınlar düzenlemeye başladılar. Bu akınlar karşısında güçsüzleşen Büyük Hun İmparatorluğu, zayıflayarak küçülmeye başlamıştır. Küçülen Hunlar parçalanarak Doğu Hun Devleti ve Batı Hun Devleti olarak iki ayrı parçaya bölündüler.

Doğu ve Batı Hun

M.Ö 54 yılında, Hun imparatorluğunun hükümdarları olan Hohanye ve Çiçi isimli iki kardeş anlaşmazlık yaşadılar ve İmparatorluğu Doğu Hun ve Batı Hun olarak iki parçaya böldüler. Çin ile yakın ilişki yaşayan Hohanye ve Doğu Hun Çin’in hakimiyeti altına girdi. Çiçi Han ise Çine ve kardeşine karşı sert tavır alarak Batı Hun’un başına geçti. Çin zayıflayan Batı Hunlarının üzerine giderek kısa sürede Çiçi Han’ı öldürerek Batı Hunlarını yıktı. Çine bağlı bulunan Doğu Hunları ise bölgede varlığını Çinlilerin hakimiyeti altında sürdürdü.